A Vitamini (Retinol)İşlevi- Karanlıkta görme mekanizmasında önemli bir işlevi vardır. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Diş ve kemiklerin büyümesi, normal büyüme ve üreme için gereklidir.
Eksikliği- insanda gece körlüğü ve kseroftalmiye neden olur. Yorgunluk belirtileri artar. Cilt sorunları artar.
Nelerde bulunur? Bazı balık karaciğeri yağlarında, karaciğer, kuzu ciğeri, süt ve süt ürünleri, Tereyağı, yumurta sarısı, Kayısı, kuşkonmaz, maydanoz, ıspanak, havuç, kereviz, marul, portakal, erik, domates, patates, elma, karpuz, kavun, şeftali, üzüm, mango
D vitamini
İşlevi- İnce bağırsaklardan kalsiyumun emilmesine yardımcı olur, kalsiyumu kemiklerde ve dişlerde dengeler. Bebekler ve çocukların kemik gelişimi için gereklidir.
Eksikliği- Özellikle gebe kadınlarda çok görülür.
Çocuklarda(raşitizm) çarpık bacak, kemik veya eklem yerlerinde deformasyonlar, diş gelişiminde gerilik, kaslarda zayıflık, yorgunluk, bitkinlik.
Yetişkinlerde(Osteomalazi)kaburga kemiklerinde, omurganın alt kısmında, leğen kemiğinde, bacaklarda ağrı, kas zayıflığı ve spazmları, çabuk kırılan kemikler.
Nelerde bulunur? Balık yağı, balık(özellikle somon balığı), yulaf ezmezi, yumurta, süt, tereyağı, karaciğer, et, sebzeler, güneş
C vitamini
İşlevi- Vücutta üretilemez. Kısa sürede kullanılır. Sigara ve alkol kullananların C vitamini gereksinimi fazladır. Yaraların iyileşmesini, damarların sağlıklı olmalarını sağlar. Vücudun savunma sistemini artırıcı etkisi vardır.
Eksikliği- Dişeti iltihapları ve çekilmeleri, alerjik fonksiyonlar, vücut direncinin azalması, damar sorunları ve mikrobik etkilerin artması.
Nelerde bulunur? Özellikle taze sebze ve meyveler, portakal, greyfurt, kivi, siyah üzüm, narenciye, çilek, kavun, karpuz, yeşilbiber, maydanoz, brokoli, havuç, soğan, bezelye
E vitamini
İşlevi- Antioksidan etkilidir. Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatıyor. Yaşlı kişilerde bağışıklık sistemini güçlendirir. Hücrelerin daha uzun yaşamasını ve yenilenmesini sağlar.
Eksikliği- Çok bilinen bir belirtisi yoktur.
Nelerde bulunur? Buğday, tohumlu besinler ve yağlarında (mısırözü, ayçiçeği, fındık, susam yağı) soya fasulyesi yağı, arı sütü, ceviz, marul, tere, kereviz, maydanoz, ıspanak, lahana, mısır yağı, mısır, yulafta
K vitamini
İşlevi- Kanın pıhtılaşması faktöründe gereklidir. K Vitamini takviyesi yalnızca kanamalı hastalarda verilir.
Eksikliği- Kanama sorunu ve pıhtılaşma süresinin uzamasına yol açar.
Antibiyotik kullanımı nedeniyle bağırsakta K vitamini üreten bakterilerin ölmesi sonucu da ortaya çıkabilen bu eksiklik, göbek kanaması dışında burun kanaması, idrar ve dışkıda kan bulunması, küçük darbelerde bile morarma ve kanamalar olması, kanayan bir dokuda kanamanın durmaması ve kabuk oluşamaması gibi belirtilerle anlaşılır.
Nelerde bulunur? Ispanak, kabak, marul, yeşil domates, yeşilbiber, inek sütü, peynir, tereyağı, yumurta, kırmızı et, pirinç, karaciğer, mısır, muz, şeftali, çilek
B1 vitamini
İşlevi- Kasların ve sinir sisteminin faaliyeti için gereklidir. Sindirim, sinir sistemi, kas ve kalbin fonksiyonları için gereklidir.
Eksikliği- iştahsızlık, huzursuzluk, yorgunluk, depresyon, hazımsızlık, bellek zayıflığı ve dikkat azalması görülür.
Nelerde bulunur? Sakatat, Buğday, kepek, bira mayası, taze sebze meyve(tahıl, balık, fındık, kuru fasulye, ıspanak, karnabahar, avokado, yulaf ezmesi), koyun eti, sığır eti, balıketi, yumurta, süt
B2 vitamini
(Eksikliğinde dilde kızarma, yanma hissi, ağız çevresi ve dudaklarda kızarma, tahriş, çatlaklar, gözlerde kaşıntı, yanma hissi, katarakt oluşumu, saçların dökülmesi, çocuklarda büyüme yavaşlaması, kilo kaybı, sindirim sorunları oluşur.)
Nelerde bulunur? Karaciğer, böbrek, buğday unu, patates, et, süt, yumurta, peynir, kepek, yeşil sebzeler, havuç, fındık, yer fıstığı, mercimek
B3 vitamini
(Yetersiz beslenme sonucu deriyi sinir sistemini tutan pellegra adlı hastalık ortaya çıkar. Hücrelerin oksijeni kullanabilmeleri için gereklidir. Midede sindirimin temel taşları olan asitlerin üretimini sağlar.)
Nelerde bulunur? Bira mayası, kepek, yer fıstığı, sakatat, kırmızı et, balık, buğday, baklagiller, un, yumurta, süt, limon, kabak, incir, portakal, hurma
B5 vitamini
(Doğada bol olduğu için eksikliğine rastlanmaz. Ayrıca bir miktar bağırsaklarda da yapılmaktadır. Eksikliği kan şekerinde düşme, ellerde titreme, kalp çarpıntıya neden olur.)
Nelerde bulunur? Karaciğer, kırmızı et, tavuk, yumurta, ekmek, sebzeler
B6 vitamini
İşlevi- Sinir sistemi ve hormonların çalışmasını düzenler. Vücudun savunmasında antikor ve akyuvar oluşumunda rol oynar.
Eksikliği- Sinirlilik, cilt hastalıkları, Kas zayıflığı, anemi, ağız içi hastalıkları, kol ve bacaklarda kramplar, saç dökülmesi, yavaş öğrenme, vücutta su tutulması.
Nelerde bulunur? Muz, Somon Balığı, Karaciğer, böbrek, kırmızı et, tavuk, yumurta, ekmek, kavun, ıspanak
B11 vitamini
(Kırmızı kan hücreleri ve sinir dokularının oluşumunda aktif rol oynar. Hücre bölünmesi için gereklidir. Bu etkisi ile büyümeyi de sağlar. Anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişimi için de gereklidir. Eksikliğinde iştahsızlık, kilo kaybı, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, unutkanlık, çarpıntı gibi bazı kalp sorunları oluşabilir.)
Nelerde bulunur? Karaciğer, böbrek, kırmızı et, ıspanak, marul, yumurta, ekmek, portakal, muz
B12 vitamini
İşlevi- Besinlerle veya sigara gibi alışkanlıklarla vücuda giren siyanürü etkisiz hale getirir.
Eksikliği- Anemi, iştahsızlık, çocuklarda büyüme gecikmesi, yorgunluk, sinirlilik, depresyon.
Nelerde bulunur? Karaciğer, yürek, böbrek, Sığır eti, tavuk, hindi, balık, ton Balığı, süt, peynir, yoğurt, yumurta
Kaynakca;
Büyük Larousse,
bilkent.edu.tr (Hem.Yasemin Yazgünoğlu),
genetikbilimi.com,
nutrifarma.com.tr
picture: deviantart
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder