Hızlı Okuma ve Öğrenme

“Bir bakışta okusam, okuduklarımı unutmasam!”

Hızlı okumak, bilgi çağı olan 21. yüzyılda önemli yer teşkil etmektedir. Çok okuyanlarla dalga geçme devri kapandı. Artık fazlaca okuyanlara, daha doğrusu bilgisini geliştirenlere olan hayranlık artıyor. Bu nedenle, hızlı okumak kadar, hızlı öğrenmek de gerekiyor.

Hızlı okuma kurslarında ilk amaç, dakikada 1000 kelimedir. Dünya rekorlarında bu sayıyı 4000’lere kadar çıkaranlara rastlanmıştır. En bilinen örneklerden biri, Rain Man filmine ilham kaynağı olan, Dustin Hoffman’ın oynadığı otistik karakter Kim Peek’tir. Bu müthiş adam, 19 Aralık 2009 Salt Lake City’de, 58 yaşında hayatını kaybetti. Kim Peek, IQ testlerinde oldukça düşük seviyede çıkmasına rağmen, benzersiz bir hafızaya sahipti. Yaklaşık 9000 kitabı aklında tutabiliyordu. Günümüz koşullarında, yılda 24-50 arası kitap okumak başarı sayılırken, herhalde yeteneğin gücü tartışılmaz. Rahatsızlığı nedeniyle normal yaşama adapte olamayan, fakat hızlı okuyup hızlı öğrenen Kim Peek, hayatının sonuna kadar okumaktan vazgeçmemişti.

Nasıl hızlı okur ve öğrenirim? Çok ayrıntılı olan bu konuyu, bilgi sahibi olmak açısından kısaca özetleyelim.

1- Sağlık: Aşırı kilo vücudu zorlarken, aşırı zayıflık bedeni güçsüz kılar. Mesela kapasitenizden fazla yemek yediğinizde, şişkinlik hissedersiniz. Nefes alıp vermenizdeki dengesizlik, yeterli oksijeni almanızı engeller. Nihayetinde doyma noktasına gelince, fazla yemenin bir anlamı yoktur.

2- Bilgi: Hızlı okumayı başarmak için, önce iyi bir okuyucu olmak gerekir. Kelimelerle aranız iyi değilse, sadece izledikleriniz ve resim altı gazete yazılarıyla bilgi sahibi olmuşsanız, bilgi konusunda yeterli beslenememişsiniz demektir. Önem dereceniz, tanıdığınız insan ve bildiğiniz kelimelerin artışıyla doğru orantılıdır.

3- 1 ve 2. koşulları sağlıyorsanız, göz eğitimine geçebilirsiniz. Okumayan veya kendini sürekli yorgun hisseden kroniklerde, göz tembelliği başlar. Yani okursunuz ama yavaş ilerler ve geri planda okuduklarınızı tekrarlar, sonuçta algılayamazsınız. Kelimeleri tek tek incelemektense, cümle kalıplarını bütün olarak görmeye çalışın.

4- Okunanları yardımcıyla takip: Çocukların parmaklarıyla okunanları takip etmesi öğretmenler tarafından engellenir. Bu ilk başlarda bütünlüğü algılama açısından doğru bir uygulamadır. Fakat kalem veya benzeri maddelerle kelimeleri okurken izlemek, hız kazandırmaktadır. Deneyin.

5- Geriye Dönmek: Anlamadığımız yeri akılda pekiştirmek için sıkça geriye döneriz. Bu, özellikle eski dilde yazılmış ağır cümlelerde, sık uygulanan yanlışlardan biridir. Geriye döndükçe, zihninizde karmaşa yaşarsınız. Tekrar edilen cümleler, bütünlüğü engeller. Bu nedenle, geriye dönme işini ancak konuyu bitirdikten sonra yapın.

6- Konsantrasyon: Okurken hayaller çoğunlukla başka kavramlara doğru akar. Saatlerce okur, hiçbir şey anlamazsınız. Bunu engellemek için, ortalama 20-40 dakika aralıklarla mola verin. Ayrıca zihninizi meşgul edecek eşyaları, çalışma bölgenizden ayırın. Mesela takım veya artist posteri gibi.

7- Gözle Okuma: Sesli okuma alışkanlığından kurtulun. Sadece dudak hareketlerini engellemek yeterli değildir. Kelimelerle uyumlu dilinizi hareket ettiriyorsanız, hızınızı kesiyorsunuz demektir. Gördüklerinizi direk olarak algılamaya çalışın. Direk algı, özellikle dil eğitimlerinde vurgulanan bir konudur.

8- Kaynak: Okurken yararlanacağınız kaynakları yakınlarda tutun. Çünkü ne kadar fazlaca kaynağın arasında olursanız, o kadar yoğunlaşırsınız.

9- Tekrar: Okuduklarınızın özetini çıkarın. Gün sonu ve güne başlarken okuduklarınızı gözden geçirirseniz, bilgileri akıl raflarında sıralayabilirsiniz.

10- Eğitici olarak öğrenmek: Konuyu, birilerini anlatacak şekilde okursanız, daha iyi konsantre olur ve daha çok şey öğrenirsiniz.

11- Doğru nefes: Oksijenin önemi bellidir. Bu nedenle oksijeni bolca kullanın. Bir egzersiz: İçinden 4’e kadar sayıp nefes al, 8’e kadar sayıp nefesini tut, 4’e kadar sayıp nefes ver. Bunu 10 kere tekrar et.

12- Su içmek: Suyu saf olarak tüketin. Bazen suyu; meyve suyu, çay, kahve ve benzerlerinden aldıklarımızla eşdeğer sayarız. Fakat bunlar yeterli değildir. Vücudun en önemli gereksinimlerinden biri sudur.

13- Zaman: Algılama kapasitenizin iyi işlediği saatler vardır. Bu zaman, kişiye göre değişim gösterir.

14- İnanç: “Ben neden öğrenemiyorum?” “Benden daha iyi okuyanlar var.” “Mümkün değil” gibi olumsuz ifadeleden kaçının. Her şeyden önce, pozitif bakış açısı gelir.

Emre Türler

Kaynakça: Roz Townsend–Okuma Zenginliği, Roz Townsen–Öğrenme Zenginliği, Scott Witt-Beyin Gücünü %100 Kullanma Tekniği, Tony Buzan-Hızlı Okuma, Anthony Robbins-Sınırsız Güç, Prof. Dr. Acar Batlaş-Üstün Başarı

Picture: flickr