Senin Annen Bir Leylekti Yavrum

“Seni leylekler getirdi” muhabbeti, yılların eskitemediği kalıplaşmış esprilerden biridir. Yaşla doğru orantılı çürüyen teorideki “Her şakanın ardında bir ciddiyet, her ciddiyetin ardında bir şaka vardır” cümlesini düşünürsek, leyleğin bu işteki parmağı ne?

Leylek hikâyesiyle oyalanmış çocuklar, şimdilerde yok denecek kadar az. Medyanın yaygın olmadığı dönemlerde, leylek getirme hikâyesini çocukların yutma olasılığı yüksekti. Fakat yine de bilmiş çocukların sohbetleri, algıda yanılgıya dönüşürdü.

-Beni leylekler getirmiş
-Leylek olan annen mi, yoksa baban mı?
-İkisi de değil
-O zaman leylek sizin postacı!

Leyleğin aile anlayışı ve insanlara yakınlığı, işin özüyle alakalı olabilir. Sıcak bölgelere sürekli göç halindeki bu kuşlar, baca ya da direklere yuva yapar ve göç döngüsünde tekrar aynı mekânlarına geri dönerler. Leylek, benzetmede kullanılan terimler içine de girmiştir. Uzun zayıflara “Leylek gibi”, gezme meraklısına “Leyleği havada gördüm”, dışlanmaya “leyleğin attığı yavru”, lafta usta ama icraatta (uygulama) işe yaramazlara “leyleğin ömrü laklakla geçer” gibi…

Masalları ya da cinselliği örten hikâyeleri bir kenara bırakırsak, gerçek araştırmalara daha iyi konsantre olabiliriz. İktisadi düşünme hatalarıyla ilgili okuduğum bir araştırma yazısında, şöyle açıklama yapılıyor: “Yapılan araştırmalarda, leyleklerin göç mevsimi olan bahar ayında, bebek sayısında artış gözlenmiştir. Başka bir anlatımla, leylek sayısı ve yeni doğan bebek sayısı aynı anda değişiyor.” örneği “bu değişim ilkesiyle, bebeklerin leylekler tarafından getirildiği sonucuna varamayız. Değişimler tamamen tesadüfîdir ve aralarında nedensellik bağlantısı yoktur.” şeklinde devam ediyor. Bu orijinalinden kısaltılmış örnek, sanki olguyu daha iyi açıklıyor.

Leylekler, soyluluk ve zirve bakımından kartallara benzese de, topluma yakınlığı ve incelikleriyle, sıcak hayvanlardır. Uzun süren yaşamları düşünüldüğünde, en bilgili gezginlerden sayılabilir. İşte insan olarak örneklenmesi gereken de; soylu, zirveye oynayan, toplumla barışık, sıcak ve gözlemleyici yapıdır. Bu kavramlar, bir insanın hayata bakış açısını artı yönde etkileyen önemli özelliklerdir.

Emre Türker

Picture: flickr

Kaynakça:

1- Anadolu Üniversitesi AOF Yayınları. – İktisada Giriş /Sayfa-10
2- Büyük Larousse 14. Cilt / Sayfa-7640