Kadın – Erkek Dengesinde, Kim Kime Göre Daha Yardımsever?
1- Mini etekli, saçları ahenkle dans eden, alımlı ve hoş bir bayan, arızalı spor arabasının yanında yardım bekliyor.2- Bir minibüs şoförü, üstü başı yağ içinde kalmış, iki eli belinde, şaşkın şakın dolanıyor. Kısaca arabası bozulmuş, yardım bekliyor.
3- 68 kuşağı hippi özentisi, ellerinde sigaralarını keyifle tüttüren iki genç, hayatı umursamaz bir hava içinde otostop çekiyor.
4- Sıradan bir adam. Arabası bozulmuş. Suratında çeşitli jilet yaraları var. Sinirli bir tipe benziyor.
Sizce Ahmet, hangisine yardım etmeye daha çok eğilim gösterecek?
Samimi olmak gerekirse, istisnalar olayını bir kenara bırakıp toplum genellemesi yaparsak, 1 numaralı şıkka yönelim daha fazla olacaktır.
Kadın ve erkekler üzerinde yapılan çeşitli araştırmalara göre,
1- Genel şartlarda erkeklerin kadınlara oranla yardımı,2- Bir erkeğin çekici bir kadına, bir kadının çekici bir erkeğe yardımı,
3- Mutlu olanların mutsuz olanlara oranla yardımı,
4- Duygusal ve sosyal bir durumda, kadınların erkeklere oranla yardımı,
5- Kız çocuklarının erkek çocuklara oranla yardımı,
Olasılık bakımından yüksektir.
Yardımseverlikte, üç toplumsal normdan söz edilir. Adalet, sorumluluk bilinci ve karşılıklı durum. Bu üç durumdan toplum içinde en çok “karşılıklı durum” söz konusu olduğunda, yardıma meyilli oluyoruz. Çünkü insan yapı olarak, yaptıklarının karşılığını bekler. Özellikle toplumumuzda; gülümseme, teşekkür etme, yüceltme ve el sıkışma gibi manevi değerlerin, yardımseverlik kavramını desteklediğini söyleyebiliriz.
Tüm bu araştırma ve düşünce yapısını ele alırsak, örneğimizdeki Ahmet’in, alımlı ve hoş bir bayana yardım etme olasılığını daha iyi çözebiliriz. Ne de olsa, insanız.
Emre Türker
Not: Bilimsel araştırmaların ayrıntıları, “sosyal psikoloji” başlıklı çeşitli kaynak kitaplardan bulunabilir.
Picture: flickr1, flickr2
Ben bu konuyu benzer bir mizansenle araştıran Amerikan yapımı bir tv. show'da izlemiştim. Araba bozulma durumu değildi. Kocaman bavulları taşımaya çalışan farklı kadın ve erkek tiplerini canlandıran oyuncular vardı. Şişman ve çekici olmayan kadınlarla erkekler hiç yardım alamadı maalesef. Çekici ve biraz da dekolte giyimliler bol bol yardım aldılar.
YanıtlaSilBen 4 numaralı, yüzünde çeşitli jilet yaraları olan adama yardım ederdim, ...desem de inanma :))
YanıtlaSilKeşke elimizden gelse de hepsine birden yardım edebilsek o an..
Bu arada araştırma ve düşünce yapıları gözden geçirilmeden bile Ahmet'in sadece ve sadece 1 numaradaki bayana yardım edeceği kesin tabii...
Yardımseverlik manevi yönden rahatlatan en güzel duygulardan biridir. Toplumsal normlara ve araştırmalara dayalı güzel ve net bir yazıydı..
Teşekkürler sevgili Emre...
Yazı okuyunca otostop tecrübelerim geldi aklıma :) bizim üniversitede kampüs içinde otostop çekmeyen yoktu (arabası olanları saymıyoruz tabi). ben de bunlardan biriydim. Kendimce,otostop çekerken yada otostop çekenleri gördüğüm zaman hep dikkat ederdim erkek şoförler mi yoksa bayan şoförler mi daha çok dururlardı? kendimce yaptığım istatistiklere göre erkek şoförler genellikle bayan öğrencilere dururdu, erkek öğrencilere durdukları da oluyordu tabi. bayan şoförler ise genellikle durmaz, dursada genelde erkek otostopçularara dururlardı.Bayan şoförün bayan otostopçuyu aldığı duruma çok nadir rastladım :)bu konuda erkeklerin daha yardımsever olduğunu düşünüyorum :)
YanıtlaSilBegonvilli Ev… Dünyanın her yerinde bu olay aynı. Amerikan yapımı programlarda bu tarz şov programları fazlaca yapılıyor. Dünya da o tarzı takip ediyor. Çünkü iyi reyting yapıyor.
YanıtlaSilZEUGMA… İnsan olarak içgüdüler ve menfaatçi duygular devreye girdiğinde, özgeci davranışlar yani karşılıksız yardım düşüncesi pek olası değil. İnsan olarak yardım ederken bile karşılık beklediğimiz bir gerçek. Hepimiz yardımsever olmayı eşit şartlar oltından herkese ve her durumda yapmayı başarabilsek, dünyada dengeler farklı değerlendirilirdi. Hatta iyi-kötü dengesi olmazdı. Biz bu durumu göremeyeceğimiz için, nasıl olacağını düşünmenin de bir anlamı yok :) Teşekkürer Zeugma
Zumbi… İlginç örnek olmuş :) otostop maceraları eskiye oranla pek devam etmiyor. Filmlerdeki yoğun gerilim ve korku dolu anların çekimi, insanları otostopçulardan korkutur oldu. Haklılık payı da yok değil… Erkeğin otostop çeken bayanları alma ihtimali, kadınların erkekleri alma ihtimalinden daha yüksektir. Buna kültürel ve sosyal yaşamın etkisi de büyük.