03 Şubat 2010

Başarıda Merdiven Kuramı

Çocuk parkında bir çocuğun kaydıraktan 2 sn.lik kayması için, en az 10 basamak yukarı çıkması gerekir. Sonuçta yaşanan heyecan, yorgunluğa bedeldir. Eğer çocuk bu işi yalnız yapıyorsa, özgüveni gelişir. Fakat kaydırak başında sürekli gözetleniyorsa, olası bir yardım beklentisi oluşacak, kendi adına başarma azmi sekteye uğrayacaktır.

Yaş ilerledikçe, merdiven oyunu devam eder. Mesela oyun parkı heyecanı, su parklarına (Aquapark) taşınır. Adrenalin sizi uç noktalara götürür. Hatta bir noktadan sonra zirvede doyumsuzluk çeker, daha fazlası için bungee jumping ya da paraşüte başvurursunuz. Demek oluyor ki insan, heyecan adına sürekli bir döngü yaşamak için, daimi emek harcayabilir. Tıpkı çalışan insanın, ödeme periyodunda maaş heyecanı yaşaması, yeni hedefler belirlemesi ve bunun için emek harcaması gibi.

Tırmanırken gülen insanlar, neden aşağıya inerken tedirgin oluyor? Sorunun cevabı adına oyun parkına geri dönelim. Kaydıraktaki çocuk merdivenden çıkarken eğlense de, aşağı inerken sıkılır. Çünkü merdivendeyken yukarı bakmak kolay, aşağıdaki zemini görmekse zordur. İnerken basamağı bulamayan çocuk, tedirgin olup ağlamaya başlayabilir. Birçok insanın girişimcilikten korkması, bu merdiven kuramına benzer. Girişimcinin aylık kâr beklentisi, görünmeyen basamaklarda saklıdır. Para için sürekli tırmanmak gerekse de, deneyerek, tecrübe ederek veya düşünerek inmek gerekebilir. Çocuğun bu bilinci kazanması için direk onu merdivenlerden almak yerine, ellerinden güç alarak ayağına basacak yer bulması konusunda sözlerle desteklemek faydalı olacaktır.

Bazen hiç istenmeyen bir durum meydana gelir. DÜŞMEK. Düşen çocuğun canı yanar ve ağlamaya başlar. Hatta yaralanma sebebiyle heyecanı korkuya dönüşebilir. Bir çocuk düştüğünde ilk olarak yanındakilere bakar. Ailenin tedirginliği yüzlere yansımışsa, çocuk paniğe kapılabilir. “Sana ben demedim mi!” gibi azarlar, tekrar tırmanma duygusunu köreltir. Düşen çocuğa müdahale, hızlı ama soğukkanlı yapılmalıdır. Hatta neden düştüğü kendisine sorulmalı, ona muhakeme fırsatı tanınmalıdır. Yetişkinlikte durum buna benzer. Örneğin; ticaret için girişimde bulunan ama sonunda hedefe ulaşamayan birine, akıl veren, felaket telalığı yapan ve sürekli “vah vah!”larla destekten çok köstek olan çoktur. Düşme ihtimalinde olasılıkları sorgulayan ve neler yapılması gerektiği konusunda fikir paylaşan ise nadir görülür. Çünkü düşenlere karşı panikle yaklaşmak, çocukluktan itibaren içimize işlemiştir.

Ne zaman çaresiz kalırsanız, merdiven kuramını hatırlayın. Küçük heyecanlar büyük emek ister. Gözünüz hedefte olsun. Başarıyı görüyorsanız, tırmanmanız kolay olacaktır. Yine de dengenizi kaybedip düşerseniz, ağlayarak kalabalığın dikkatini çekmeyin. Sorunun kaynağına odaklanırsanız, ayağa kalkıp toparlanmanız daha kolay olacaktır. Fakat önce şu etrafınızdaki felaket tellallarından kurtulun.

Emre Türker

Picture: deviantart

10 yorum:

  1. Çok güzel bir yazı, çok beğendim.

    YanıtlaSil
  2. Evet güzel bir kuram ..eminim işe yarar..

    YanıtlaSil
  3. çok güzel bir yazı, üstüne düşüneceğim...

    YanıtlaSil
  4. İyi bir paylaşım, teşekkürler.

    YanıtlaSil
  5. çok güzel bir anlatım, üzerinde düşünülecek bir yazı ve kesinlikle uygulanası bir kuram, teşekkürler

    YanıtlaSil
  6. Mehtap, ''AnGeL!CAbuZ'', nilo, İçimdeki Ekip, alizafersapci ve NiLaY,
    Beğendiğinizi ifade eden değerli yorumlarınız için teşekkürler…

    YanıtlaSil
  7. benim de artık meridven kuramı gelicek aklıma birşey için çabaladığımda! çok güzel!

    YanıtlaSil
  8. Yaşımız kaç olursa olsun kararlı bir şekilde kendimizi adadığımız takdirde başarıda çabanın yetenekten daha etkili olduğunu bilim de ispatlamış. Yeter ki hedefe odaklanalım. Bu noktada ''Yaşım küçükken başlasaydım..''şeklindeki sözler geçerliliğini yitiriyor.Bilim adamları müzik, spor, matematik dahil her konuda gerçek bir usta olabileceğimizi söylüyor.

    Demek ki senin dediğin gibi öncelikle önyargılardan arınmak,karşımıza çıkan engellerden yılmamak, düşe kalka ve dikkat çekmeden o merdivenleri çıkmaya devam etmek gerekiyor.
    Öncelikle çocukluktan itibaren içimize işleyen o duyguya ve felaket tellallarına hiç aldırmadan tabii ki..
    Çok güzeldi yazın..
    Teşekkürler Emre ....

    YanıtlaSil
  9. cok tuhaf gunluk… Bu kuramın sana başarı getirmesini umut ediyorum.

    Zeugma… Tamamlayıcı bir imza sanki yorumun. Geçmişin bize yol gösterdiği, bazı hataların geçmişten çıkarıldığı ve geleceğin geçmişteki tecrübelerle tespit edildiği, belirttiğin gibi ispatlanmıştır. Teşekkürler Zeugma…

    YanıtlaSil